Jakobskruiskruid, de kranten staan er weer mee vol.
In 2006 ben ik de website Jakobskruiskruid, feiten en fabels begonnen. Zo rond die tijd kwamen er alarmerende berichten uit het Verenigd Koninkrijk. Ik wilde er wat aan doen, want ik schrok me rot en vreesde voor de gezondheid van mijn en alle andere paarden in Nederland. Ik wilde dat wel doen met goed wetenschappelijk onderbouwde argumenten en heb de hulp van deskundigen gevraagd, ieder op zijn vakgebied. Ik ging op zoek naar feiten, maar vond óók veel fabels.
In 2008 is er een Kruiskruid-symposium in s’Hertogenbosch georganiseerd door de provincie Brabant.
Daar hebben deskundigen, waaronder ook ik een presentatie gegeven, ieder op zijn vakgebied. Toevallig ging mijn presentatie toen ook al over de invloed van de media en wat dat bij de paardenhouder teweeg kan brengen.
Ik wilde niet dezelfde fouten maken als de pers. Ik vergeleek de wetenschappelijke peer-reviewed literatuur met de pers-artikelen en verhalen op de sociale media en ontdekte veel fabels en daardoor ook veel angst.
Fabels herhalen maakt ze nog niet waar.
Wel of niet inheems, wel of niet ingezaaid?
Het gebeurt nogal eens dat er wordt gedacht dat Jakobskruiskruid geen algemeen inheemse plant is in Europa, een vergelijk met Australië, Nieuw Zeeland, Amerika etc. is zo gemaakt. Daar geldt immers wel een bestrijdingsplicht.
Jakobskruiskruid (Jacobaea vulgaris) is een inheemse plant in Europa, maar in Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland is de plant niet inheems. Dat maakt een groot verschil.
Jakobskruiskruid is in Europa een onderdeel van het ecosysteem.
Inheems betekent dat deze soort in Europa hoort. Jakobskruiskruid is een vroege successiesoort, hij is korte tijd aanwezig na verstoring van de natuurlijke volgroeide bodem (climaxvegetatie). In een natuurlijke situatie wordt Jakobskruiskruid na enkele jaren weggeconcurreerd door andere plantensoorten en is er weer een climaxvegetatie. De cirkel is gesloten.
In de niet-Europese landen heeft Jakobskruiskruid geen natuurlijke vijanden en vormt de plant een risico voor hun eigen flora, het kan hun eigen inheemse flora weg concurreren. In deze landen hebben ze sommige insecten geïmporteerd uit Europa als biologische bestrijding, zoals de sint-jacobsvlinder en het kruiskruid-kevertje ( Longitarsus jacobaeae }.
In Europa hebben we wel natuurlijke vijanden van Jakobskruiskruid de bekendste is de sint-jacobsvlinder (Tyria jacobaeae) maar er zijn er meer, deze en vele andere specialistische insecten zijn inheems in Europa. Er zijn zo’n 150 soorten insecten die gebruik maken van Jakobskruiskruid.
Het vreemde is dat angst leidt tot verkeerde beslissingen met het gevolg dat het ‘kruiskruidprobleem’ erger wordt gemaakt.
Jacobskruiskruid groeit meestal op plaatsen waar de oorspronkelijke vegetatie is verstoord, bij bermen kun je denken aan strooizout in de winter, bandensporen etc. ook in voedselarme weiden en in gebieden die recentelijk zijn omgevormd tot natuurgebieden. Jakobskruiskruid heeft een kale plek nodig om te ontkiemen. Het aanhouden van een dichte laag grassen en andere bodembedekkers is in dit opzicht een goede strategie, omdat dit de kans verkleint dat kruiskruidzaden de kans krijgen om te ontkiemen. De zaden hebben licht nodig om te kunnen kiemen.
Dan lees je anno 2021 in de pers LTO Jacobskruiskruid bezig aan opmars
Ze kunnen Jacobskruiskruid of akkerdistels klepelen of maaien, voordat de planten hun zaad gaan verspreiden.
“The Great Rural Tradition:
Pull / Dig up ragwort, leave root fragments that grow into new plants, blame neighbours / Highway Authority / Railway, come back next year and do the same again, blame neighbours / Highway Authority / Railway.”
Bill Ellson
Agrarisch onderhouden land is flink bemest en heeft een monocultuur van alleen raaigras.
Het is belangrijk voor een boer om zijn land economische waarde te laten behouden, het moet productief zijn. Een boer zou zich kapot schamen als zijn land niet productief is, het is agrarisch onderhouden land. Voor veel paardenweides telt dat niet, het weiland wordt soms alleen gebruikt om paarden te huisvesten. Toch mag dat niet betekenen dat je een paardenweide niet hoeft te onderhouden, op dat punt is er veel winst te behalen.
Een overbegraasd land zal zich steeds slechter herstellen en dat kan als je daar niet mee aan de gang gaat inderdaad leiden tot het dweilen met de kraan open. Overbegraasd land is een aantrekkelijke habitat voor Jakobskruiskruid, maar ook andere ongewenste planten om zich te vestigen en/of te handhaven.
Zie ook Paarden; Kort gras of lang gras Hierin staan de voor en nadelen en eigenschappen van kort en lang gras in een bio-divers gezond grasland beschreven met veel respect naar de natuurlijke omgeving en het paard. Het kan wel!
Helaas is het niet altijd eenvoudig om zo’n dichte zode in een paardenweide te behouden, omdat paarden de bodembedekking beschadigen door rennen, spelen en grazen. Voor paarden is het belangrijk om een variatie aan gewassen te hebben en niet op een flink bemest agrarisch land te grazen waar alleen raaigras groeit. Goed weidebeheer is daarom van het grootste belang.
Leer de plant goed kennen en achterhaal de reden waarom Jakobskruiskruid in de weide groeit. Het is een boodschap van de bodem.
De bodem -> Vanuit het perspectief van Jacobskruiskruid zijn mensen niets meer dan grote mollen die gaten graven en kale plekken in de vegetatie creëren, of te veel dieren op een veld zetten. En dat is precies wat Jakobskruiskruid wil. Op deze pagina staat meer over het begrip verstoorde grond en de relatie met Jakobskruiskruid
Verspreiding en zaden -> Jakobskruiskruid kan veel zaden produceren en een klein deel van deze zaden kan grote afstanden afleggen. Maar als al deze zaden zouden uitgroeien tot volwassen planten, als dat waar was, hadden we geen ruimte voor gras en andere planten en waren we al bedekt met een dichte gele laag Jakobskruiskruid.
Onder gecontroleerde omstandigheden, zoals in een kas met een optimale luchtvochtigheid en temperatuur, zal ongeveer 80% van de zaden ontkiemen. In de natuur zijn de omstandigheden echter nooit zo perfect als in een kas. Te nat, te droog enzovoort. Op deze pagina staat meer over zaadverspreiding, veel zaden veel planten?
Voorkomen is makkelijker dan bestrijden-> Eenmaal gevestigd is het moeilijk om van de plant af te komen, het heeft tijd en kennis van de plant nodig. Alle methoden om de plant te bestrijden hebben een risico, maar geen enkele methode zal werken zonder weidebeheer.
Omdat gras pas goed groeit als de bodemvruchtbaarheid op peil is, is het belangrijk om te weten hoe vruchtbaar de bodem van de paardenweide is. Er zijn gespecialiseerde bedrijven die bemestingsadviezen geven op basis van grondmonsters van het weiland. Een goede bemesting is niet alleen een goede methode om de kans te verkleinen dat kruiskruid zich in een veld vestigt, het zorgt er ook voor dat grassen beter kunnen concurreren met andere ongewilde planten in de wei zoals zuring en distels en voorkomt erosie. Paardenweides en Jakobskruiskruid, hoe is het te voorkomen en hoe kom je er af?
Niets doen is ook een optie, zolang het geen hooiveld is.
Successie (verandering in de soortensamenstelling) in een veld met Jakobskruiskruid (Jacobskruiskruid, Jacobaea Vulgaris). De plant pest zichzelf weg door o.a. insecten boven de grond, veel vlinders, zweefvliegen enz. maar ook ondergrondse grazers. (schimmels, aaltjes)
LINKS
About plant community the full circle
