Door Esther Hegt en Neil Jones. februari 2021
Recent was er op twitter een discussie over het feit dat de pyrrolizidine alkaloïden binnen 24 to 48 uur worden uitgescheiden door het lichaam. Uit die discussie bleek dat er mensen zijn die denken dat de pyrrolizidine alkaloïden zelf worden opgeslagen in het lichaamsvet en dus in vlees en er op deze manier een cumulatief effect optreed bij een Jakobskruiskruidvergiftiging. Er zijn er zelfs bij die denken dat er vergiftiging kan optreden door langs de plant te lopen.
PA’s zijn wereldwijd aangetroffen in meer dan 6000 plantensoorten.
PA’s kunnen in planten met behulp van gaschromatografie aangetoond worden omdat planten PA’s maken en opslaan. Dieren doen dit niet en PA’s verlaten het lichaam doorgaans te snel om ze aan te kunnen tonen. Dat betekent dat het heel moeilijk is om er zeker van te zijn dat leverschade door JKK veroorzaakt is of dat een andere plantensoort de schuldige is, of dat de leverschade een hele andere oorzaak heeft. {bijvoorbeeld schimmels in het voedsel}. Een uitgebreide uitleg over hoe zo’n vergiftiging werkt staat op deze pagina. Jakobskruiskruidvergiftiging hoe werkt dat?
De discussie op twitter gaat met name om het feit dat Pyrrolizidine alkaloiden binnen 24 tot 48 uur worden uitgescheiden en niet in vlees terechtkomen.
De pyrrolizidine alkaloïden die kruiskruiden bevatten worden na inname al na 24 tot 48 uur uitgescheiden en hopen zich niet in het lichaam op, zoals soms gedacht word. De PA’s worden in de lever van het dier snel afgebroken (halfwaardetijd ligt in de orde van uren). maar een heel klein deel komt in de rest van het lichaam terecht, maar alleen als het dier vlak voor de slacht nog voer verontreinigd met Jakobskruiskruid of een ander PA-bevattend kruid gegeten heeft. Lever en nier bevatten dan wat hogere gehaltes. Logisch, want daar vindt de verwerking/uitscheiding plaats. Pyrrolizidine alkaloïden kunnen in de korte tijd dat ze in een lichaam aanwezig wel schade doen. Pas na inname word er door chemische processen in de dunne darm en lever de tot dan toe niet giftige PA’s omgezet in een wel giftige vorm.
Een diagnose stellen is erg moeilijk.
Een bioptie of sectie kan leverschade aantonen die vrij specifiek voor PA vergiftiging is. Ook bij bepaalde schimmels komt ditzelfde beeld naar voren. Een diagnose die 100 % zekerheid geeft dat Jakobskruiskruid de ziekteverschijnselen of doodsoorzaak veroorzaakt heeft kan eigenlijk alleen door gecontroleerd Jakobskruiskruid te voeren in laboratorium omstandigheden. Maar vaak wordt de combinatie van het ziektebeeld van leverfalen en het aantreffen van Kruiskruid in de wei of in het hooi gezien als bewijs voor Kruiskruidvergiftiging, maar dit bewijs is wel erg indirect. Vergiftiging door Jakobskruiskruid en andere kruiskruiden geeft namelijk géén specifiek ziektebeeld en er zijn ook veel andere oorzaken van leverfalen (zoals aangeboren afwijkingen, leverabcessen, en ontstekingen veroorzaakt door bacteriën, parasieten, virussen, of andere giftige stoffen dan PA’s. Als de pyrrolizidine alkaloïden zelf in het lichaam zouden worden opgeslagen zou het een piece of cake zijn om een vergiftiging aan te tonen.
Bronnen en links.
Fu, P. P., Q. Xia, G. Lin & M. W. Chou. 2004. Pyrrolizidine alkaloids – Genotoxicity, metabolism enzymes, metabolic activation, and mechanisms. Drug Metabolism Reviews 36: 1-55.
Patrick P. J. Mulder, Susannah L. de Witte, Geert M. Stoopen, Jan van der Meulen, Piet G. van Wikselaar, Erik Gruys, Maria J. Groot & Ron L. A. P. Hoogenboom (2016) Transfer of pyrrolizidine alkaloids from various herbs to eggs and meat in laying hens, Food Additives & Contaminants: Part A, 33:12, 1826-1839,
Jakobskruiskruidvergiftiging hoe werkt dat?
Pyrrolizidine alkaloiden metabolisme
Ragwort – Does it make meat toxic? No it does not.
Equine liver disease: think outside the ragwort box. Andy E Durham Equine Health 2017 2017:38, 27-31 Andy E Durham, from the Liphook Equine Hospital explains why it is important not to assume liver disease is only a result of ragwort poisoning.
A.M. Craig, E.G. Pearson, C. Meyer, J.A. Schmitz,
Clinicopathologic studies of tansy ragwort toxicosis in ponies: sequential serum and histopathological changes,
Journal of Equine Veterinary Science, Volume 11, Issue 5, 1991, Pages 261-271, ISSN 0737-0806
