Jakobskruiskruid, verschillende planten en selectief grazen.
Door Nick Altena en Esther Hegt. Juli 2020
Selectief grazen. Planten en grazers hebben over miljoenen jaren samen geleefd. Gedurende die tijd hebben plantensoorten giftige stoffen ontwikkeld om er voor te zorgen dat ze niet opgegeten worden. Dieren hebben zich daar op aangepast door giftige planten grotendeels te vermijden, maar dat betekent niet dat vergiftiging nooit voorkomt.
Vrij levende paarden leren grazen o.a. door de moeder, door uitproberen, trial and error. Mochten ze iets giftigs eten dan compenseren ze dat door juist weer een andere plant te eten die dat neutraliseert, of kiezen een ander dieet. Bron: Pfister, James.A., Behavioral Strategies for Coping with Poisonous Plants.
In de vrije natuur kunnen dieren selectief grazen, er groeit een grote variatie aan verschillende planten dat niet is te vergelijken met een modern weiland met voornamelijk raaigras.
Bij aankomst bij dit veld schrokken we enorm, we dachten dat de aanwezige groep paarden nu wel gedwongen was om Jakobskruiskruid te gaan eten omdat men beweerde dat paarden dat ook doen als het vers in de wei staat. Daar zochten we bewijs voor.
Na weken observeren in dit veld van Staatsbosbeheer met een groep mensen lukte het maar niet om een foto te maken om te bewijzen dat de grazers verse Jakobskruiskruidplanten eten. Dus de videocamera er bij om te proberen zo dicht mogelijk bij deze paarden te komen. Overigens hadden we in de eerste instantie niet gezien dat de paarden veel meer ruimte hadden dan alleen dit stuk om te grazen.
Wat er toen gebeurde was juist niet wat we wilden bewijzen, het was het tegendeel. Paarden eten geen verse Jakobskruiskruidplanten.
Als er voldoende andere variatie staat eten paarden geen verse Jakobskruiskruidplanten. Ze gebruiken de tastharen en lippen. en natuurlijk ook geur om planten te selecteren.
Wel konden we het verse Jakobskruiskruid planten eten naar het rijk der fabels verwijzen. Deze paarden hebben voldoende te eten, liepen in een groot stuk van 35 ha. en ruim de keuze aan verschillende planten.. Ze werden niet gedwongen Jakobskruiskruid te eten.
Video@Nick Altena en Esther Hegt Vrij levende paarden.
Nu eens kijken hoe het in de wei gaat, weinig keuze eigenlijk. De wei is nogal arm aan verschillende planten. Toch zie je wel dat ze ook proberen tussen verschillende grassoorten te selecteren.
Video @Esther Hegt Voorjaar en vers gras, gehouden paarden.
En dan hooi, daar zie je dat er helemaal niets wordt geselecteerd.
Video @ Esther Hegt Of je hooi lust? Gehouden paarden.
Jakobskruiskruid hoort niet in hooi.
Helaas gebeuren er soms toch nog ongelukken en word er hooi verkocht dat Jakobskruiskruid bevat. Het is goed om daar toch aandacht aan te besteden. Hooi dat giftige planten bevat is niet geschikt als voer of stalstrooisel. 1
Paarden herkennen Jakobskruiskruid als giftig door de bittere smaak en de voor paarden afstotende geur.
In hooi is dat anders, dan verdwijnt de geur en kunnen de meeste paarden het niet meer uit selecteren. 2
Koop hooi met een garantie dat het geen Jakobskruiskruid bevat.
Als je hooi koopt bij een leverancier die de garantie geeft dat het hooi geen Jakobskruiskruid bevat en dus geschikt is als diervoeding dan lijkt het mij logisch dat je de leverancier aansprakelijk stelt als het toch Kruiskruidplanten bevat. Het is ongeveer hetzelfde dat als je in een restaurant voedselvergiftiging oploopt omdat de chef niet zorgvuldig is geweest met het bereiden van de maaltijd, het redelijk is om deze persoon aansprakelijk te stellen.
Grazen,
Maar, als je in het bos een paddestoel plukt en eet en die paddestoel blijkt giftig te zijn, dan kun je de beheerder van het bos dat niet kwalijk nemen.
Naar mijn mening is de situatie hetzelfde voor dieren en giftige planten. 3 Beide groepen hebben over miljoenen jaren samen geleefd. Gedurende die tijd hebben planten soorten giftige stoffen ontwikkeld om er voor te zorgen dat ze niet opgegeten worden. Dieren hebben zich daar op aangepast door giftige planten grotendeels te vermijden, maar dat betekent niet dat vergiftiging nooit voorkomt. Dat is natuurlijk en deze evolutionaire ‘arms race’ tussen planten en dieren is heel algemeen.
Bronnen;
1 Jakobskruiskruid in ruwvoer is levensgevaarlijk
3 James A. Pfister. Behavioral Strategies for Coping with Poisonous Plants. Presented in “Grazing Behavior of Livestock and Wildlife.” 1999
Een groot natuurgebied is anders dan een kleine weide, in een natuurgebied kunnen paarden een blokje om en hebben de keuze uit veel verschillende planten en hebben de mogelijkheid om selectief te grazen.
“Heb je Kruiskruid in de wei in de wei, hoe te voorkomen, en hoe kom je er af. “ Jakobskruiskruid en paardenweides
“Learn about how to have happy, relaxed horses, save time and money and look after your land. A win, win, win.”
Referenties
Pfister, James.A., Behavioral Strategies for Coping with Poisonous Plants,
Proceedings . Grazing Behavior of Livestock and Wildlife University of Idaho, Moscow, Idaho, March 23-24, 1999
Presented by the University of Idaho in cooperation with: Montana State University Oregon State University en Washington State University
