Kassa op de prairie: Hoe angst voor Jakobskruiskruid big business werd.
Er is een nieuwe goudkoorts op het platteland. Geen klompjes goud, maar het zijn nu gele bloemetjes: Jakobskruiskruid — of zoals menig cowboy het noemt: “Sint-jacobskruid” (fout, Sint-jacobskruid bestaat niet). De juiste naam is Jakobskruiskruid, wetenschappelijk: Jacobaea vulgaris.
Maar juiste informatie verkoopt niet zo lekker. Het gebeurt nogal eens dat er Sint-janskruid (Hypericum perforatum) of andere gele bloemen op de begeleidende foto staan in plaats van Jakobskruiskruid. Wat wel verkoopt? Angst. En vooral dure middeltjes waarmee je deze “gifplant des doods” zogenaamd kunt verslaan. Strooi, spuit, spit, steek uit – en zie daar: Een prairie; een zandvlakte met her en der wat keiharde stekelige grasjes en plantjes.
Honden en katten!
Foto @ Wil Freriks Hond bij Sint-Janskruid (Hypericum perforatum)
De feiten – want ja, die doen er nog toe. Jakobskruiskruid is inderdaad giftig voor grazers als paarden als ze het gedroogd en in grote hoeveelheden eten. Maar wie écht geïnteresseerd is in weidebeheer, weet dat het verhaal veel genuanceerder ligt. Huisdieren zoals honden en katten? Die eten geen hooi. Het gevaar is dus verwaarloosbaar — tenzij je hond een dieet volgt van “droog boeket met veldbloemen”.
Foto@ Wil Freriks kat bij Sint-Janskruid (Hypericum perforatum)
En toch: menig webshop of damesblad beweert dat je hond, kat én je oma op sterven na dood zijn zodra ze Jakobskruiskruid ( of een andere gele bloeier) zien. De Britse Advertising Standards Authority (ASA) vond het te gortig en greep in. In hun rapport wordt duidelijk hoe verkoop wordt aangedreven door verzinsels en paniek zaaien.
Foto @ Margriet Louwen. Honden bij Jakobskruiskruid ( Jacobaea vulgaris)
De producten – veel beloven, weinig inhoud;
Wat krijg je voor je geld? “Bodemverbeteraars” die zogenaamd Jakobskruiskruid verdringen. “Electrische ” plantverjagers (ja, echt, stroom!) Alles met flitsende slogans: “ Bio- of dynamisch, 100% natuurlijk!”, “Veilig voor kinderen!” en “Wetenschappelijk bewezen!” – alleen dat laatste vergeten ze vaak te onderbouwen.
Het zijn moderne prairieverhalen. Alleen de saloons zijn vervangen door webshops en het paard heeft plaatsgemaakt voor een bestel-maar-bus.
Waarom werkt dit?
Angst verkoopt. En als mensen bang worden gemaakt voor een plant met een naam die klinkt als een kruising tussen een apostel en een kruisvaarder, dan is het kassa. En ondertussen wordt de paardenhouder — die écht begaan is met zijn dieren en de natuur — gewoon een rad voor ogen gedraaid.
De hamvraag: mag je liegen voor winst?
Het korte antwoord: nee. Maar het gebeurt wel. Daarom moeten we vragen blijven stellen.
- Waarom wordt de correcte naam niet gebruikt?
- Waarom worden claims over dieren gemaakt zonder enige onderbouwing?
- Waarom wordt de nuance genegeerd?
- En vooral: waarom mag angst winst opleveren?
