Na 13 jaar is “Aanzet registratie slachtoffers van Jakobskruiskruid” gesloten. 9 Augustus 2007 tot 20 juli 2020
Door: Esther Hegt en Dr. Pieter B. Pelser ( University of Canterbury- Biological Sciences, Christchurch, New Zealand)
In verschillende media (1, 2, 3, 4) wordt de zorg uitgesproken dat Jakobskruiskruid veel slachtoffers maakt onder paarden en runderen. Gegevens die het mogelijk maken om te bepalen hoe ernstig dit probleem nu werkelijk is ontbreken echter. Dat komt met name omdat de symptomen van Kruiskruidvergiftiging niet te onderscheiden zijn van andere leveraandoeningen (zoals aangeboren afwijkingen, leverabcessen en ontstekingen veroorzaakt door bacterien, parasieten, virussen, of andere giftige stoffen dan alkaloïden. (5). Het wil dus niet zeggen dat als er Kruiskruid in een weiland gegroeid heeft of als er planten in hooi aangetroffen worden, dat dit tot Kruiskruidvergiftiging geleid heeft. Om zeker te kunnen zijn dat een dier ziek geworden is of zelfs is overleden door Kruiskruidvergiftiging is er dus bloedonderzoek of sectie nodig, maar dit wordt waarschijnlijk maar weinig verricht. Zo krijgt de Gezondheidsdienst Voor Dieren per jaar slechts enkele voermonsters of dieren ter sectie aangeboden. Ook worden er zelden verdachte planten opgestuurd om te bevestigen dat het Jakobskruiskruid is (Gezondheidsdienst Voor Dieren, pers. comm.).Ook bij het Nationaal Herbarium Nederland en Floron komen er maar sporadisch planten binnen. ( Floron, pers comm.)
Het gebrek aan gegevens die aangeven of en hoe ernstig het Jakobskruiskruidprobleem is staat een effectieve aanpak door overheden in de weg. Een gemeente of provincie kan maatregelen tegen Jakobskruiskruid namelijk pas rechtvaardigen als blijkt dat ziekte of sterfte onder dieren op grote schaal voorkomt. Omdat er op dit moment (nog) geen centrale monitoring van ziekte en sterftegevallen plaatsvindt willen wij hier een start mee maken door middel van onderstaand vragenformulier. Hoewel we ons er van bewust zijn, dat ons meldingssysteem zeker niet waterdicht is willen wij eigenaren van paarden en runderen en dierenartsen hiermee toch aanmoedigen om hun steentje bij te dragen aan het oplossen van de onduidelijkheid omtrent het Kruiskruidprobleem door gevallen van vergiftiging of vermoedens ervan via deze website aan ons te melden.
Met ons meldingssysteem willen wij niet alleen zelf een beter beeld krijgen van het aantal Kruiskruidvergiftigingen, maar wij hopen ook dat het de paardensector in Nederland zal stimuleren om wetenschappelijk onderzoek naar de omvang van het Kruiskruidprobleem te financieren of de overheid hiertoe aan te sporen. Hoewel Nederland ongeveer 400.000 paarden telt, de paardensector een van de snelst groeiende economische sectoren in ons land is (6) en er grote ongerustheid onder paardenhouders is, zijn er ons tot op heden geen door de sector (7, 8) georganiseerde initiatieven bekend die gericht zijn op het in kaart brengen van het Kruiskruidprobleem.
De uitkomsten van de meldingssysteem zullen regelmatig bijgewerkt en op de website bekend gemaakt worden. Sterftegevallen uit voorgaande jaren kunnen ook gemeld worden.
Klik hier voor het meldingsformulier.
Klik hier voor de kosten van sectie.
De stand van zaken:
03-09-2007
We hebben sinds de opening van het meldpunt op 9 Augustus 2007 vijf meldingen binnen gekregen. In vier gevallen (1999, 2003, 2004 en één uit 2005) betreft het paarden die aan Kruiskruidvergiftiging overleden zijn en in het andere geval (2007) gaat het om een paard dat herstellende is.
(1) Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming. 2006. Inspectiedienst waarschuwt voor Jakobskruiskruid.
(2) Alarm om opmars jakobskruiskruid. 2007. De Telegraaf
(3) LLTO Limburgse land en tuinbouwbond
(4) Gevaarlijk bloemetje verovert de bermen 2007. De Gelderlander
(5) DEFRA/AHT/BEVA. 2004. Department for Environment, Food and Rural Affairs Engeland. Equine Quarterly Disease Surveillance Report. Pilot Issue: Focus on equine liver disease 7-9.
(6) Ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit. 2006. Visie Paard en landschap
(7) Produktschappen Vlees Vee en Eieren. Paardensector bundelt belangenbehartiging.
(8) LTO-vakgroep Paardenhouderij
