Esther Hegt en Nick Altena november 2020
Zit Jakobskruiskruid in zaadmengsels of is dat een fabel? En waarom groeit Jakobskruiskruid zo graag in de berm ?
Bodemverstoring, Jakobskruiskruid en verkeer als zaadverspreider.
Met name langs (plattelands-) wegen zijn de wegen eigenlijk wat smal voor het hedendaagse verkeer. Grote landbouwmachines, personenwagens, bedrijfsbusjes en koeriersdiensten, vrachtwagens. Al dat verkeer moet over de weg. Bij inhalen gebeurt het dus regelmatig dat er bandensporen in de berm komen. In de winter als er sneeuw ligt en gladheid is, wordt er ook strooizout gebruikt om ongelukken door gladheid te voorkomen., maar dat zout maakt ook kale plekken in de zode, plus dat de bodemdiertjes er ook niet best tegen kunnen. Dit strooizout telt natuurlijk ook voor de snelwegen. Dat zijn allemaal verstoringen die Jakobskruiskruid een kans geven zich te vestigen en/of te handhaven.
Conclusie; Jakobskruiskruid komt niet uit een zaadmengsel, we verspreiden het zelf.
Verkeer langs de (snel) wegen kunnen zaden verspreiden, zaden kunnen aan de banden plakken, maar ook windverplaatsing door het verkeer kan zaden verspreiden. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor Jakobskruiskruid er groeien veel meer soorten langs de bermen. Gele planten vallen natuurlijk op maar dat kunnen ook streepzaden, kool of raapzaden, boerenwormkruid etc. zijn. Kool en/of raapzaden worden vaak ingezaaid op akkers als groenbemester en waaien de bermen in. Dus ook in de berm komen deze niet uit een zakje, ze verspreiden zich zelf, hetzij door de wind, banden, machines, schoenen etc.
Andere gele planten
Maar vroeger zag je het hier niet, het moet wel uitgezaaid zijn.
Jakobskruiskruid is altijd een algemene plant geweest in Nederland. In heel Europa is het een inheemse plant. Soms is het wat meer op een plek aanwezig, maar na een tijdje verdwijnt de plant vanzelf. Wat wel meer is gekomen is meer verkeer en dus meer geschikte groeiplaatsen en er zijn meer waarnemers, er zijn meer mensen die de plant echt herkennen, maar er zijn ook mensen die de plant niet goed herkennen.
Jakobskruiskruid heeft baat bij bodemverstoring.
In een weide kan Jakobskruiskruid wel degelijk een probleem zijn, maar ook daar geldt dat het de omstandigheden zijn die de bodem geschikt maakt voor Jakobskruiskruid. Een grasmat kan beschadigd raken door spelende paarden bijvoorbeeld, maar ook te veel paarden op te weinig land. Ook kun je met riek, spade, schep of ragfork schade aanrichten aan de zode, het is dus helemaal niet gemakkelijk om Jakobskruiskruid te bestrijden in een weiland.
Weidebeheer, veel roteren, mulchen.
Duidelijk is dus dat je Jakobskruiskruid onmogelijk weg kan krijgen in de berm, maar in de wei wil je de plant liever niet. Gelukkig heb je in de wei geen bandensporen, pekelzout enz. Wel heb je te maken met grazende en spelende paarden en soms een bodem die “horse-sick” is. Te kort afgegraasd gras maakt geen gezonde zode. Daar willen de voor ons ongewenste planten graag op groeien. De pionier-planten zijn er niet voor niets, zij proberen de bodem weer gezond te krijgen. Vaak hebben ze een uitgebreid en diep wortelgestel om dieper gelegen voedingstoffen meer naar de oppervlakte te halen en op die manier zorgt de natuur voor zichzelf. Voor ons als paardenliefhebbers is dit een belangrijk punt. Kruiskruid in de wei, probeer de oorzaak te achterhalen en de plant te begrijpen, pas dan kun je er iets aan doen in de wei.
Ik verwijs graag door naar reeds bestaande artikelen.
Een aan te raden leesvolgorde;
1 ) Wat is nu eigenlijk de relatie van Jakobskruiskruid met een verstoorde bodem en hoe komt dat?
2) Hoe verspreid Jakobskruiskruid zich, en worden alle zaden wel een plant? Veel zaden veel planten?
2) Verder naar de wei, eenmaal in de weide, wat kun je er aan doen. Een reeks artikelen.
Ook de Engelstalige website Equiculture van Jane en Stuart Myers is een een aanrader voor paardenliefhebbers. Over de aard van het paard, ook veel over weidebeheer in relatie met de natuur. Een supermooie gratis te bekijken video over “the magic of mulching”
